Joeri van Ommeren is eigenaar van Van Ommeren Architecten en architect van 1828 Haarlem, Gouda en Leidschendam. We spraken hem over zijn ervaringen met het project 1828 en het samen ontwerpen met jongeren.
Joeri, vertel eens iets over jezelf en over je werk.
Mijn naam is Joeri, ik heb een eigen architectenbureau, van Ommeren Architecten, in Amsterdam. Met een team van 8 mensen ontwerpen we voornamelijk woongebouwen en woonwijken. Dit doen we door het hele land.
Waarom heb je er voor gekozen om architect te worden?
Ik vind bouwen en zelf dingen maken heel erg leuk, zo heb ik vroeger mijn eigen huizen ook verbouwd. Wat ik leuk vind aan mijn vak is de combinatie van creativiteit en techniek, die wordt gestuurd door allerlei maatschappelijke vraagstukken en aspecten. Maar dit wist ik nog niet toen ik de studie architectuur koos … Als je net aan de opleiding begint, is je beste referentie het huis waarin je bent opgegroeid. Dit is vaak een rijtjeshuis met een tuin, maar vandaag de dag moet er een veel grotere variatie aan woningen worden gebouwd.
Ben je daarom bij 1828 aangehaakt om jongerenwoningen te ontwerpen?
Nou, ik heb al eerder voor Ernest van der Meijde en zijn bedrijf Wibaut Projectontwikkeling gewerkt en hij liep al een tijdje met het idee om goede huisvestiging voor jongeren te realiseren. Toen waren er al soortgelijke concepten met kleinere wooneenheden, maar nog niet vanuit het sociale idee dat het echt een nieuwe woonvorm is waar jongeren zelf voor kiezen. Er mist nu echt een schakel in de woningmarkt voor jongeren waardoor ze niks kunnen opbouwen. Je betaalt als starter teveel huur en tegen de tijd dat je in aanmerking komt voor een sociale huurwoning, verdien je teveel. Ik zie 1828 echt als die missende schakel.
Daarnaast spreek het me heel erg aan dat 1828 bestaat uit zelfstandige woningen met een eigen keuken en badkamer. Het is compact, maar je hebt wel een plek voor jezelf. Dat vul je vervolgens aan met de dingen die we samen met de jongeren iedere keer vastleggen en ontwerpen. Zoals gedeelde ruimtes en voorzieningen. Ik geloof er heel erg in dat dit gaat werken.
Je noemde net al wat je zo aanspreekt aan 1828, het ontwerpen van de ruimtes met de jongeren, heb je al eerder zoiets gedaan met andere projecten?
Het is meestal zo dat je als architect de bewoner pas heel laat in het ontwikkelproces leert kennen, omdat de woningen worden verkocht via een makelaar of verhuurd via een corporatie. Het aardige aan 1828 is dat je de gebruiker vroeg in het proces leert kennen en echt in gesprek kan gaan om betere resultaten te boeken. Wat ook heel leuk is, is dat de jongeren die er gaan wonen deze plek veel beter kennen dan jij. Zij wonen en werken er immers in de buurt. Daardoor denk ik dat je echt een beter en inclusiever ontwerp kan maken. Al zit je om tafel met 20 van de 200 toekomstige bewoners, dan denk ik dat dat al heel veel uitmaakt.
Voor de jongeren zelf biedt het meedoen aan een woonpanel de kans om andere jongeren te ontmoeten. De woonpanels bestaan uit allerlei verschillende mensen met verschillende achtergronden en beroepen. Ik hoop dat elke 1828-vestiging net zo divers wordt als de woonpanels. Dan krijg je echt een afspiegeling van de samenleving in één gebouw.
En wat zijn uitdagingen die je tegenkomt tijdens de ontwerpsessies?
Een van de uitdagingen is dat we de juiste wensen moeten achterhalen. En dat deze dan ook nog haalbaar moeten zijn. Dat niet alles mogelijk is, daar komen de jongeren tijdens de ontwerpsessies vaak ook zelf achter. En dan kijken we samen welke wensen wel of niet kunnen worden gerealiseerd. Dit kan soms heel dicht bij elkaar liggen. Het verschil tussen betaalbaar of te duur kan al zitten in een paar tientjes per maand aan servicekosten. Daarbij moeten we ook rekening houden met verschillende groepen jongeren. De een werkt al drie jaar, terwijl de ander net klaar is met studeren. Daar zit ook een verschil in budget in. We proberen hier echt op te letten en daarmee een balans te vinden in het ontwerp. Wat hierbij helpt, is dat 1828 inzet op een bepaalde mate van zelfbeheer. Hierover gaan de woonpanels in een later stadium nadenken. Ook daarmee kan je invloed uitoefenen op de betaalbaarheid.
En hoe gaat 1828 er van binnen uitzien?
Om de stijl te bepalen gaan de woonpanels in gesprek met een interieurarchitect. Wat wel al vaststaat, is dat alle vestigingen van 1828 worden aangekleed met meubels van goede kwaliteit. Niet te chique, want dat kan vervreemdend werken en dan voel je je als een soort toerist in eigen huis. Maar ook niet te eenvoudig, want dan gaat het te snel kapot en geeft niemand er meer om. Als architect moet je een goede basis neerleggen wat uitnodigt om het gebouw eigen te maken.
Wat zijn dan wensen die je vaak hoort tijdens de ontwerpsessies?
Iets belangrijks dat we hebben geleerd, is dat naast het vinden van een betaalbare woning, eenzaamheid een groot probleem is onder jongeren. Daar gaat iedereen natuurlijk anders mee om. Iemand die uit een studentenhuis komt met huisgenoten, zal er echt aan moeten wennen om aan het eind van de dag de deur achter zich dicht te trekken en dan alleen thuis te zijn. Daarom is het fijn dat elke vestiging van 1828 een gemeenschappelijke ruimte heeft. Die behoefte aan een gemeenschappelijke ruimte zien we ook erg terug in de wensen van jongeren. Binnen zo’n gemeenschappelijke ruimte is het fijn dat er een verdeling is in ruimte voor rust en reuring. Sommige jongeren moeten ’s avonds bijvoorbeeld nog werken of studeren, terwijl anderen bijvoorbeeld willen kletsen en relaxen. Het kan allebei, maar daarvoor moet je wel weten wat de behoeftes zijn. En die achterhalen we tijdens de sessies met de woonpanels!
